Rouw: Liefde zonder bestemming
Rouw kent 6 fases. Deze fases doorloop je niet één keer maar meerdere keren. Het kan zijn dat je soms heel snel door een fase heen beweegt om daarna wat langer in een andere fase te blijven. Je kan het niet fout doen. Het leven en dus ook deze fases lopen zoals ze gaan. Mocht je te lang blijven hangen voor jouw gevoel, trek dan zeker aan de bel en plan een Moment in bij ons. Dan kijken we mee wat maakt dat je deze fase wat langer nodig lijkt te hebben.
De fases zijn ontwikkeld door Elisabeth Kübler-Ross en aangevuld door ons. Het menselijk brein vindt het fijn te weten wat er gaat komen en Elisabeth merkte daarin deze bijzondere volgorde van fases op als het gaat om rouw. Door ze bewust te doorleven heel je de wond die het verlies heeft achtergelaten. Zodat het uiteindelijk enkel nog een litteken is dat af en toe opspeelt als het koude weer er aan trekt.
Fase 1: ontkenning
Rouw begint met ontkenning. Het ontkennen van een overlijden of verlies is een vorm van zelfbescherming. Op deze manier laat je het verdriet toe op eigen tempo. Dit is geen bewuste keuze, maar wordt op geregeld door ons brein in samenwerking met ons zenuwstelsel.
Fase 2: woede
Het verdriet valt vaak samen met woede. Als het brein eenmaal laat doordringen wat er is gebeurd, zal boosheid opspelen. Boosheid is namelijk in de basis een “Nee”... nee ik wil niet dat dit gebeurt, ik wil niet dat dit waar is. Deze boosheid wordt afgereageerd op wat in ons ogen de boosdoener is, de ziekte, de leidinggevende, een arts, de overledene zelf of de wereld.
Fase 3: onderhandelen
Iemand gaat doelen aan zichzelf of het leven/anderen stellen, zoals stoppen met roken, een marathon lopen of een wereldreis maken. Het is een poging om een beter persoon te zijn, het noodlot een volgende keer te voorkomen, in de hoop dat het dan weer goed komt/minder pijn gaat doen. Een poging controle toe te passen. Bij het verlies van een relatie lijkt dit reëel, let op ‘lijkt’ want dat is het in weze niet. Maar ook bij het verlies van een dierbare gaan we dit doen.
Fase 4: zwaar gevoel/onderhandelen
Het besef komt dat de vorige fasen niet uithalen waar op gehoopt was. Nu begint de echte verwerking. De realiteit komt binnen, wat lastig is om te accepteren. In deze periode voelt iemand zich machteloos, onzeker en dat zorgt voor onveiligheid. Dit kan tot depressie leiden maar voelt bovenal zwaar en wellicht wat uitzichtloos. We gebruiken nu alle gereedschappen die we meekrijgen om wonden te helen.
Fase 5: aanvaarding/acceptatie
Na voldoende tijd komt aanvaarding/acceptatie. Het lukt om het overlijden/verlies los te laten. De overleden dierbare wordt zeker niet vergeten, of de situatie wordt niet vergeten maar het eigen leven gaat langzaamaan toch weer door.
Fase 6: zingeving
Je zou niet zijn wie je vandaag de dag bent zonder deze ervaringen. Volgens Elisabeth Kübler-Ross zijn er 5 fasen. Zelf ervaren we echter dat er nog een 6de fase is. Die het geheel van het Rouwproces min of meer wat afronding geeft. Niet helemaal af en klaar in een doosje, maar als je eenmaal fase 6 hebt ervaren dan kun je daarna de fasen heel makkelijk doorlopen áls ze nog eens voorbij zouden komen. In deze fase krijg je de zingeving van een verlies helder. De lessen die onder de pijn uitkomen worden bewust. Het verlies krijgt zo een plek en op een bepaalde manier nut.